Fakty i mity o kołach zębatych

W maszynach budowlanych, rolniczych i przemysłowych montowane są rozmaite podzespoły, gwarantujące danemu urządzeniu sprawność działania. W wielu z nich zastosowanie znajdują różnego rodzaju pompy, sprzęgła, a także przekładnie zębate, których niezbędnym komponentem są koła zębate. Artykuły te pełnią istotną funkcję przy przekazywaniu ruchu obrotowego w układach napędowych. Poznaj więcej informacji na ich temat.

Czym jest koło zębate?

Kołem zębatym nazywa się czynny element przekładni i innych mechanizmów. Część ta w większości przypadków składa się z piasty, zębatego wieńca oraz znajdującego się między nimi łącznika. Artykuły poddawane obróbce mechanicznej przez takie firmy, jak producent kół zębatych GLIMAG S.A., odznaczają się wytrzymałością oraz odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Osadzone są one na specjalnym wale za pośrednictwem połączenia wpustowego albo wielowpustowego. Wyglądem przypominają okrągły dysk z zębami, czyli regularnie rozłożonymi na całym obwodzie nacięciami. Przerwy między zębami noszą nazwę wrębów. Na rynku dostępne są też tzw. zębniki, czyli modele pozbawione łącznika, które wyróżniają się charakterystycznym nacięciem na wale. W przypadku takich wyrobów wieniec zębaty spełnia równocześnie funkcję piasty. Koła zębate różnią się między sobą rozmaitymi parametrami. Do najważniejszych z nich zalicza się liczbę zębów, a także ich wielkość oraz kształt (prosty, skośny, śrubowy, krzywoliniowy lub daszkowy).

Przeczytaj również: Charakterystyka kół zębatych

Mechanizm działania kół zębatych

Koła zębate współpracują ze sobą, tworząc razem przekładnię zębatą. W trakcie obrotu dwa stykające się ze sobą zęby otaczają się wzajemnie, przy czym ich powierzchnie ślizgają się po sobie.  Wspomniany poślizg jest negatywnym zjawiskiem, którego jednak nie można w żaden sposób wyeliminować. Zazębianie się w trakcie obrotu warunkuje możliwość przenoszenia ruchu oraz mocy w obrębie rozmaitych układów automatyki. W trakcie takich procesów, jak obróbka kół zębatych przy użyciu metody kształtowej, kopiowej lub obwiedniowej powstają modele o takiej samej, lub różnej średnicy. W tym pierwszym przypadku koła zębate zamontowane w jednej przekładni obracają się w przeciwnych kierunkach z identyczną prędkością. W drugim natomiast szybkość poruszania się obu elementów oraz ich momenty obrotowe są zupełnie inne.